नेपाली चलचित्र क्षेत्रमा परिचित नाम हो– नवल नेपाल । दुई दशकभन्दा बढी समयदेखि नेपाली चलचित्र क्षेत्रमा आबद्ध नेपालले सफल निर्देशकका रूपमा आफ्नो पहिचान बनाइसक्नुभएको छ । सहायक, सहायक निर्देशक, मुख्य सहायक निर्देशक हुँदै निर्देशनमा प्रवेश गर्नुभएका नेपालले ‘श्रीमान्’, ‘महसूस’, ‘लज्जा’, ‘भाग सानी भाग’, ‘मंगलम्’, ‘मारुनी’ जस्ता फिल्मका साथै केही सिरिज, छोटा चलचित्रमा समेत निर्देशन गर्नुभएको छ । प्रस्तुत छ, निर्देशक नेपालसँग गीताञ्जली दाहालले गरेको कुराकानीः
पछिल्लो समय केमा व्यस्त हुनुहुन्छ ?
अहिले मेरो निर्देशनमा रहेको ‘दिल चुप छ’ सिरिज युट्युबमार्फत हरेक हप्ता सार्वजनिक हुँदैछ । अलिकति समय त्यता दिंदैछु । केही भिडियो र छोटो चलचित्र सकेको छु ।
कोरोनाले कत्तिको असर गर्यो ?
चलचित्र क्षेत्रमै आफूलाई समर्पित गरेका व्यक्तिलाई असर त परिहाल्छ नि ! हाम्रो क्षेत्रलाई मात्र होइन, सबैतिर पर्यो तर अलि धेरै चाहिं हामीलाई पर्यो । किनभने यो क्षेत्र सरकारको महत्त्वमा पर्दैन । त्यसमाथि पनि सिनेमा हललाई अत्यधिक असर पर्यो । अब सबै मिलेर उठाउनुपर्छ ।
अझै पनि कोरोनाको महामारी सकिएको छैन । सावधानी अपनाऔं । स्वस्थ रहौं । आउँदै गरेका महान् चाड दशैं, तिहार र छठ हर्षोल्लासका साथ तर स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाएर मनाऔं । तंग्रिन लागेको हाम्रो जीवनशैली लयमा आओस् । नेपाली चलचित्रलाई माया गरिदिनुस् र हामीले पनि आम दर्शकको मन र मस्तष्कमा छाप छोड्नसक्ने सिनेमा दिनसकौं ।
नयाँ चलचित्रको योजना/तयारी कस्तो छ त ?
महामारीकै समयमा केही कथा, पटकथा संकलन गरेको छु । केही निर्मातासँग छलफल भइरहेको छ । सबै कुरा मिल्यो भने चाडबाडपछि कामले गति पाउँछ । दशैं–तिहारपछि एउटा चलचित्रको पूर्व तयारीमा लाग्छु । लेखिसकेको छु, स्क्रिप्टलाई पुनःलेखन गर्दैछु ।
कति फिल्म निर्देशन गर्नुभयो ? धेरै चलेका कुन–कुन हुन् ?
मैले आधा दर्जन बढी फिल्म निर्देशन गरेको छु । चलचित्र चल्नु/नचल्नुलाई दुई किसिमले मापन गर्न सकिन्छ– एउटा व्यावसायिक र अर्को समीक्षागत । व्यावसायिक रूपमा सन्तोषजनक हुन् मेरा चलचित्र तर समीक्षागत रूपमा अब्बल छन् । व्यावसायिक रूपमा सफल चलचित्र चाहिं पछिल्ला दुई चलचित्र हुन्– मंगलम र मारुनी । श्रीमान्, महसूस, लज्जाले पनि तत्कालीन समयमा सन्तोषजनक व्यापार गरेका हुन् ।
कलाकारहरूसँग काम गर्न कत्तिको सहज छ ?
एकदम सहज छ । जो आफूलाई कलाकार भन्छ ऊ सँग काम गर्न सहज/असहज भन्ने नै हुँदैन । मैले देखेका/भेटेका सबैसँग मलाई सहज लाग्छ । कोही त्यस्ता अप्ठ्यारा पनि होलान् जो कलाकार नै होइनन्, व्यापारी हुन् । बाँकी कुरा कलाकारबाट काम कसरी लिने आफूमा भर पर्छ । आफ्नो लक्ष्य, सपना पहिल्याएर जो अगाडि बढेका छन्, कामप्रति मोह, इमान्दारिता लिएर जो प्रवेश गरेका छन्, उनीहरूसँग काम गर्न रुचि लाग्छ मलाई चाहिं ।
फिल्ममा गीतको भूमिका कस्तो रहन्छ ?
सिनेमा दर्शन मात्र नभएर श्रृंगार पनि हो । गीत–संगीतले सिनेमाको सौन्दर्यता बढाएको हुन्छ ।
तपाईंका आफ्ना कथा सिनेमाका रूपमा कति सिनेम्याटिक छन् जस्तो लाग्छ ?
पूर्ण घरको स्वरुप जगमा आधारित हुने हो । मैले जुन विषयलाई चयन गरेको छु, जुन लयमा दौडिएको छु, त्यसमा सही छु भन्ने लाग्छ । स्रोत, साधन र मस्तिष्कको संयोजन हो सिनेमा । त्यसकारण, सिनेम्याटिक नै छन् भन्ने लाग्छ ।
आफू उम्रिएको माटोको बासना भएको सिनेमामा आफ्नै मौलिकता होस् । आफ्नै संस्कार, आफ्नै सभ्यता होस् । कथाले मन र मस्तिष्कमा तरंग उत्पन्न गरोस्, सबैले चाहने त्यही त हो ! त्यो सँगै मनोरञ्जनात्मक पनि हुनुपर्यो ।
आफ्नै बुझाइमा तपाईं कस्तो निर्देशक ?
छटपटीमा बसेको निर्देशक, तिर्खाएको निर्देशक, राम्रा–राम्रा सिनेमा बनाउन पाऊँ भनेर लालायित भएर बसेको निर्देशक ! जो समयको गतिसँगै बग्न चाहन्छ; नेपाली आदर्श, मूल्य, मान्यता र सामाजिक धरातललाई टेकेर सिनेमा बनाउन चाहन्छ ।
नेपाली फिल्मका कमजोरी के–के हुन् ?
सुक्ष्म रूपमा केलाउने हो भने त धेरै होलान् । तर समग्रमा हामीले बोल्ने कथा खोजमूलक र समय सान्दर्भिक भएका छैनन् । केही त्यस्ता विषय अगाडि आइरहेका छन्, जसले खोज अध्ययनको आभास दिलाउँछ । गहिराई भन्दा पनि सतहमा खुशी हुने हाम्रो संस्कारलाई विस्तारै निस्तेज पार्दै लानुपर्छ ।
नेपाली दर्शकले कस्तो सिनेमा चाहन्छन् ?
आफू उम्रिएको माटोको बासना भएको सिनेमामा आफ्नै मौलिकता होस् । आफ्नै संस्कार, आफ्नै सभ्यता होस् । कथाले मन र मस्तिष्कमा तरंग उत्पन्न गरोस्, सबैले चाहने त्यही त हो ! त्यो सँगै मनोरञ्जनात्मक पनि हुनुपर्यो ।
फिल्म हल खुल्ने तयारीमा छन्, माहोल पहिलेको जस्तो होला ?
हामीले त विश्वास गर्ने हो । सबै मिलेर पहल गर्नुपर्छ । त्यो एकजना व्यक्ति वा संस्थाले गरेर हुन्न यसमा आबद्ध सबैजना हातेमालो गर्दै अगाडि बढ्नुपर्छ । जसमा अभिभावकको रूपमा सरकारले पूर्ण सहयोग गर्नुपर्छ । राम्रो हुने भनेकै नराम्रो पछि हो ।
क्षतिलाई कसरी व्यवस्थापन गर्न सकिएला ?
क्षति त सबैले व्यहोरेकै छन् । प्रदर्शनको तयारीमा रहेर थन्किएर बसेका फिल्महरूले पनि क्षति व्यहोरेका छन् । कतिपय श्रमजीवी प्राविधिकहरू पलायन समेत भएका छन् । तुलनात्मक रूपमा हलले बढी क्षति व्यहोरेको छ । अब राम्रा चलचित्र आउँछन्, आउनु पनि पर्छ, चल्नु पनि पर्छ । आम चलचित्र पारखीलाई मनपर्ने सिनेमा हुनुपर्छ । विस्तारै सबै लयमा आउनेछ भन्ने विश्वास छ ।
कोभिड–१९ ले हाम्रो क्षेत्रलाई मात्र होइन, सबैतिर असर गर्यो तर अलि धेरै चाहिं हामीलाई पर्यो । किनभने यो क्षेत्र सरकारको महत्त्ववमा पर्दैन । त्यसमाथि पनि सिनेमा हललाई अत्यधिक असर पर्यो । अब सबै मिलेर उठाउनुपर्छ ।
सरकार पक्षबाट बढी क्षति भएकाहरूलाई राहतको व्यवस्था हुनुपर्छ । करको दायरा फराकिलो बनाउनुपर्छ जसमा सबै अट्न सकियोस् ।
दर्शकहरूलाई के भन्न चाहनुहुन्छ ?
अझै पनि कोरोनाको महामारी सकिएको छैन । सावधानी अपनाऔं । स्वस्थ रहौं । आउँदै गरेका महान् चाड दशैं, तिहार र छठ हर्षोल्लासका साथ तर स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाएर मनाऔं । तंग्रिन लागेको हाम्रो जीवनशैली लयमा आओस् । नेपाली चलचित्रलाई माया गरिदिनुस् र हामीले पनि आम दर्शकको मन र मस्तिष्कमा छाप छोड्नसक्ने सिनेमा दिनसकौं ।
नेपालमतका कुनै पनि सामग्रीबारे तपाईंको गुनासो, सुझाव र थप जानकारी अथवा नयाँ कुनै सूचना भए हामीलाई info.nepalmat@gmail.com मा इमेल पठाउनु होला।
काठमाडौं - चलचित्र विकास बोर्डले धेरै कमाउने २५ नेपाली फिल्मका निर्मातालाई सम्मान गरेको छ। बाेर्डले स्थापनाकाे २५ वर्षमा देशभित्र धेरै कमाउने फिल्मका निर्माताहरूलाई बिशेष कार्यक्रम गरी सम्मान गरेको हो। स्थापनाको...
अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) को छैठौं च्याप्टर सम्मेलन ११ बुँदे घोषणापत्र जारी गर्दै सकिएको छ । तीन दिनसम्म चलेको सम्मेलनको पहिलो दिनमा उद्घाटन सत्र राखिएको...
सुमधुर नयाँ गीत ‘तारा जुनैले’ सार्वजनिक भएको छ । प्रेम, आशा र वियोगको त्रिकोणात्मक भाव बोकेको यो गीतमा गायक ईश्वर सिंह र गायिका रितु कँडेलको...
काठमाडौं - सङ्गीतकार संघ नेपालको १३औं वार्षिक साधारणसभा तथा सातौं अधिवेशनबाट अष्ट लामाको नेतृत्वमा नयाँ कार्यसमिति चयन भएको छ । चेतन सापकोटाको नेतृत्वमा रहेको संघको कार्यसमितिलाई...
संसारको सबैभन्दा महँगो शो कुन हो र यसलाई बनाउन कति पैसा खर्च भयो वा हुनेछ भन्ने अनुमान लगाउन सक्नुहुन्छ ? यदि तपाईं २००–४०० करोड सोच्दै हुनुहुन्छ...